ตรงไหนในโรงพยาบาล ที่พบเชื้อไวรัส SARS-CoV-2 ในระดับสูง?

นายแพทย์กาเบรียล เบอร์แกนด์และคณะ โรงพยาบาลมหาวิทยาลัยน๊องต์ เซนเตอร์ ประเทศฝรั่งเศส ได้ดำเนินการวิจัยการทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ (Systematic Review)   เกี่ยวกับการปนเปื้อนของ SARS-CoV-2 ในอากาศ ในแผนกต่าง ๆ ของโรงพยาบาล โดยในการศึกษาครั้งนี้ผู้วิจัยได้ทำการทบทวนหลักฐานเชิงประจักษ์ในปัจจุบันที่เกี่ยวข้องกับการปนเปื้อน SARS-CoV-2 ในอากาศ ในเรื่องของปริมาณและขนาดอนุภาคของไวรัส รวมถึงปัจจัยต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการปนเปื้อน

ผู้วิจัยสืบค้นในฐานข้อมูล MEDLINE, Embase, Web of Science ค้นหาบทความวิจัย ภาษาอังกฤษ ที่มีรายละเอียดการปนเปื้อนของ เชื้อโรค SARS-CoV-2  ในอากาศในโรงพยาบาลระหว่างวันที่ 1 ธันวาคม 2562 ถึง 21 กรกฎาคม 2563 ได้บทความที่เกี่ยวข้องทั้งหมด จำนวน 17 เรื่อง วิเคราะห์และเปรียบเทียบอัตราการเป็นผลบวกของ SARS-CoV-2 viral RNA และผลการเพาะเชื้อตามลักษณะของปัจจัยด้านสภาพแวดล้อม บริบทต่าง ๆ ทางคลินิก ระบบการระบายอากาศและระยะห่างของผู้ป่วย ผลการศึกษา พบว่า

          – อากาศบริเวณใกล้ๆรอบตัวผู้ป่วย พบ SARS-CoV-2 RNA 27.5% (68/247) และ ไม่มีความแตกต่างกันในระหว่างแผนกต่าง ๆ ( ICU: 27/97, 27.8%; non-ICU: 41/150, 27.3%).

          – ในอากาศที่มีระยะห่างจากผู้ป่วยน้อยกว่า 1 เมตร พบ SARS-CoV-2 เพียง 1.5% (1/64) และในระยะห่าง 1 – 5 เมตร พบ 6% (4/67)

          – ในบริเวณอื่น ๆ พบ SARS-CoV-2 ดังนี้ คือ ห้องน้ำผู้ป่วย 23.8% (5/21) บริเวณที่ใช้เพื่อการตรวจรักษาต่าง ๆ ( clinical areas) 9.5% (20/221)  บริเวณที่ทำงานของเจ้าหน้าที่ 12.4% (15/121) และพื้นที่สาธารณะ 34.1% (14/41)

          – จากการเพาะเชื้อไวรัสในอากาศจำนวนทั้งหมด 78 ครั้ง พบว่าเป็นผลบวก 3 ครั้ง (4%) (หมายความว่าไวรัสยังมีชีวิตและสามารถแพร่เชื้อได้) ซึ่งการเพาะเชื้อทั้งหมดเก็บตัวอย่างจากอากาศบริเวณใกล้ ๆ รอบตัวผู้ป่วยที่ไม่ใช่ ICU (3/39,7.7%)

          – ค่าเฉลี่ยความหนาแน่นของ SARS-CoV-2 RNA ในห้องน้ำของผู้ป่วยสูงกว่าในห้องพักผู้ป่วยถึง 10 เท่า

ผู้วิจัยสรุปว่า: ” อากาศในโรงพยาบาล ที่อยู่ใกล้ๆรอบตัวผู้ป่วยโรค COVID-19 มักมีการปนเปื้อนของ SARS-CoV-2 RNA แต่อย่างไรก็ตามยังไม่สามารถพิสูจน์ได้ว่ามันทำให้ติดเชื้อได้หรือไม่  กล่าวคือเราตรวจพบ RNA (สารพันธุกรรม) ของไวรัสแต่เมื่อพยายามเพาะเชื้อจากตัวอย่างเหล่านี้พบว่ามีไวรัสที่มีชีวิตจำนวนเพียงเล็กน้อยและบริเวณที่พบไวรัสจำนวนมาก คือ ในห้องส้วม / ห้องอาบน้ำของผู้ป่วย บริเวณที่ทำงานของเจ้าหน้าที่และทางเดินต่าง ๆ ในโรงพยาบาล ซึ่งหมายความว่าบริเวณพื้นที่เหล่านี้ต้องมีการปฏิบัติตามมาตรการในเรื่องของการทำความสะอาดและการสวมอุปกรณ์ป้องกันตนเองอย่างเข้มงวด “

แหล่งที่มา :
– Analysis shows high level of SARS-CoV-2 contamination in patient toilets, staff and public areas in hosptials. Accessed 10 November 2020 at:  https://www.eurekalert.org/pub_releases/2020-09/esoc-ash092220.php
– High Level of SARS-CoV-2 Found in Patient Toilets, Staff, and Public Areas in Hospitals . Accessed 9 November 2020 at : https://www.medscape.com/viewarticle/938804
– Birgand G, et al. Airborne contamination of COVID-19 in hospitals: a scoping review of the current evidence. Abstract 00757 presented at the 2020 ESCMID Conference on Coronavirus Disease (ECCVID). 23-25 September.

ขอบคุณรูปภาพจาก https://www.freepik.com